ALMAN VATANDAŞLIĞINA GEÇİŞ
Alman vatandaşlığına geçişle ilgili yasanın adı; Vatandaşlık Yasasıdır (Staatsangehörigkeits – gesetz) ve 1 Ocak 2000 yılından bu yana geçerlidir.
Buna göre Alman vatandaşı olmak için şu şıklardan birinin kapsamına girmek gereklidir:
1) Kan Bağı ve Doğumla Alman Vatandaşlığı (Abstammungs- und Geburtsortsprinzip)
2) Açıklamayla Alman Vatandaşlığı (Erklärung)
3) Evlatlık Edinmek Yoluyla Vatandaşlık (Adoption)
4) Federal Sürgün Yasası Kapsamında Alman Vatandaşlığı (Bundesvertriebenengesetz)
5) Başvuru Yoluyla Alman Vatandaşlığı (Einbürgerung)
1)Kan Bağı ve Doğumla Alman Vatandaşlığı
- a) Anne ya da babadan birisi Alman vatandaşı ise: Almanya içinde ya da dışında Alman vatandaşı anneden doğma ya da Alman vatandaşı babadan olma çocuk otomatik olarak Alman vatandaşı olur. 31 Aralık 1999’dan sonra Almanya dışında doğan çocuk -eğer vatansız kalmıyorsa- otomatikman Alman vatandaşı olamaz. Ancak çocuğun ebeveynlerinin doğumdan sonraki bir yıl içinde ilgili ülkedeki Alman Başkonsolosluğuna başvurmaları durumunda çocuk Alman vatandaşı olarak kaydedilir. Bu Türkiye’ye yerleşen ve Alman vatandaşlığını almış olanlar için dikkat edilmesi gereken bir durumdur.
- b) Almanya’da sokakta bulunan çocuk: Almanya sınırları içinde bulunan çocuk (Findelkind) tersi kanıtlanana kadar Alman vatandaşı olarak işlem görür.
- c) Anne ve babadan her ikisi de yabancı ülke vatandaşı ise: Almanya içinde yabancı anneden doğma ya da yabancı babadan olma çocuk Alman vatandaşı olur, eğer anne ya da babadan birisi 8 yıldır Almanya’da yasal oturma iznine sahip ise ve oturma iznin (Niederlassungserlaubnis) sahip ise (ARB 1/80 kapsamındakiler de yararlanabilir).
Açıklamayla Alman Vatandaşlığı
1 Temmuz 1993 tarihinden önce Alman babadan olma ve yabancı anneden doğma çocuk
- a) Babalığın Alman yasalarınca tescili durumunda
- b) 3 yıldan bu yana yasal olarak Almanya’da yaşamak koşulu ve
- c) 23 yaşı dolmadan bir açıklama yapmak suretiyle Alman vatandaşı olur. Bu bizleri çok fazla ilgilendirmeyen bir durumdur.
2) Evlatlık Edinme Yoluyla Alman Vatandaşlığı
Alman yasaları kapsamında bir Alman vatandaşı tarafından 18 yaşını doldurmadan başvurmak suretiyle evlatlık edinilen çocuk Alman vatandaşı olur. Alman vatandaşı olan çocuğun daha sonraki muhtemel çocukları da Alman vatandaşlığını alır.
3)Federal Sürgün Yasası Kapsamında Alman Vatandaşlığı
Bundesvertriebenengesetz adlı yasanın 15. maddesi kapsamında sürgüne uğramış olanlar (Spätaussiedler) kendileri ve aile bireyleri için yapacakları başvuruları kapsamında Alman vatandaşı olurlar.
4)Başvuru Yoluyla Alman Vatandaşlığı
a)Takdir Yoluyla Alınma ( Bir yabancı ülke vatandaşı düzenli olarak Almanya’da yaşama, 18 yaşının üzerinde olma, bir suçtan dolayı mahkum olmamış olma (6 aya kadar cezalar değerlendirmeye alınmaz), kendi evi ya da yeterli konuta sahip olma ve de kendisini ve ailesini geçindirecek gelire sahip olma durumunda Alman vatandaşlığına başvurmak suretiyle geçebilir. Ceza ile yeterli gelir koşulundan bazı istisnai durumlarda vazgeçilebilir.
- b) Eşlerin Vatandaşlığına Alınması
Alman vatandaşı olanların eşleri şu koşullar yerine gelirse Alman vatandaşlığına geçmeleri söz konusu olur:
Kendi vatandaşlıklarından vazgeçmek, ya da kaybetmek ya da kendi vatandaşlığını da korumayı sağlayan bir haktan yararlanmak, Alman toplumuna uyum sağlamış olmak (Almanca bilme koşulu).
c)Hak Yoluyla Alınma
Bir yabancı ülke vatandaşı aşağıdaki koşulları yerine getirirse başvurusu halinde Alman vatandaşlığına alınır. Burada memurun takdir yetkisi bulunmaz.
-8 yıldır yasal olarak Almanya’da yaşamak
-Özgürlükçü demokratik düzeni kabul etmiş olmak (geçmişte karşı çıkmış ise, bundan vazgeçtiğini inandırıcı olarak ortaya koymak) -Süresiz oturma iznine sahip (Niederlassungserlaubnis) olmak
-Kendini ve ailesini sosyal yardım almaksızın ya da almaya hakkı olmaksızın geçindirecek gelire sahip olmak
-Kendi özgün vatandaşlığından çıkmak ya da vatandaşlığını kaybetmek
-Herhangi bir suçtan dolayı mahkum olmamış olmak
-Yeterli Almanca bilgisine sahip olmak (B1 düzeyi)
-Almanya’nın hukuk sistemine ve toplumsal düzenine ait bilgilere sahip olmak (Vatandaşlık Testini -Einbürgerungstest – başarmış olanlar bu koşulu yerine getirmiş sayılırlar). Eşler ve 18 yaşından küçük çocuklar 8 yıldır Almanya’da olmasalar da vatandaşlığa geçebilirler. Federal Göç ve Mülteciler Dairesi tarafından düzenlenen Uyum Kursunu başarıyla bitirenler 8 yıl yerine 7 yıl sonra başvuruda bulunabilirler. Yeterli Almanca bilenler ve uyum konusunda çaba harcamış olanlarda bu süre 6 yıla inebilir. Yeterli Almanca bilme ile yasal ve toplumsal düzenin tanınması ile ilgili koşullar, yabancının
-vücutsal, zihinsel, ruhsal hastalığı, engeli ya da yaşı nedeniyle yerine getirememesi durumunda aranmaz.
ÇİFTE VATANDAŞLIK
1)Yetişkinlerin Çifte Vatandaşlığı Aşağıdaki koşulların yerine gelmesi durumunda kendi özgün vatandaşlığından çıkılmadan Alman vatandaşı, dolayısıyla çifte vatandaş olunur:
- İlgili ülkenin vatandaşlık yasası vatandaşlıktan çıkmayı öngörmüyorsa
- Ülke vatandaşlıktan çıkarma işlemini yerine getirmiyorsa
- İlgili ülke vatandaşlıktan çıkarmak için vatandaşının yerine getiremeyeceği koşullar ileriye sürüyorsa
- İlgili ülke yaşlı olan vatandaşının vatandaşlıktan çıkabilmesi için yerine getiremeyeceği koşullar öne sürüyorsa
- Vatandaşlıktan çıkan kişinin yüksek ekonomik kaybı olacaksa
- İltica başvurusu kabul edilmişse
- AB üyesi bir ülke vatandaşı ya da İsviçre vatandaşı ise
- Ülkelerarası anlaşmalar kapsamına giriyorsa.
2)Çocukların / Gençlerin Çifte Vatandaşlığı Doğumla Alman vatandaşı olan çocuklar kazandıkları Alman vatandaşlığının yanı sıra şu koşullarda kendi ülke vatandaşlıklarını da korurlar:
a)Anne ya da babadan birisi Alman vatandaşı, diğeri bir başka ülke vatandaşı ise (çocuğun nerede doğduğuna bakılmaz)
b)Anne ya da babadan birisi Avrupa Birliği ülkelerinden birinin ya da İsviçre’nin vatandaşlığına sahip ise (çocuğun nerede doğduğuna bakılmaz)
c)Anne ve babanın her ikisi de ne Alman vatandaşı ne AB ne de İsviçre vatandaşı değilse, Almanya’da dünyaya gelmiş çocuk aşağıdaki koşullar yerine geliyorsa, Alman ve kendi vatandaşlığı arasında karar vermek zorunda kalmaz ve böylece çifte vatandaş kalır:
- 21. yaşını doldurduğu tarihe kadar 8 yıl düzenli olarak Almanya’da yaşamış ya da
- 21. yaşını doldurduğu tarihe kadar 6 yıl Almanya’da okula gitmiş ya da
- 21. yaşını doldurduğu tarihe kadar Almanya’da bir okul diploması almış ya da
- 21. yaşını doldurduğu tarihe kadar Almanya’da bir meslek eğitimini tamamlamış ya da
- Yukardaki koşullar yerine gelmese de, özel durumu gereği Almanya’ya bağı olan genç de istisnai olarak başvuru üzerine çifte vatandaşlık hakkını kazanabilir
Alman Vatandaşlık Yasasında yapılan değişiklik olacaktır. Bu tarihte 21 yaşını doldurmuş olanlar ne yazık ki yasa kapsamına giremeyecek ve opsiyon zorunluluğuna tabi olacaktır.
1 Ocak 1990 ile 31 Aralık 1999 tarihleri arasında doğmuş olanlar eğer anne ve babaları 1 Ocak 2000 – 31 Aralık 2000 tarihleri arasında başvuru yapmış idiyseler doğumla Alman vatandaşlığını alabilmişlerdi. 1 Ocak 1990 – 20 Aralık 1993 tarihleri arasında doğmuş olanlar yeni yasa kapsamına girememektedirler, yani opsiyona tabidirler. 20 Aralık 1993’den sonra doğup da 18 yaşını 20 Aralık 2014 tarihinden itibaren geçerli doldurduktan sonra opsiyonda bulunmuş olanlar da (örneğin Alman vatandaşlığına ya da Türk vatandaşlığına karar verenler) geriye dönük çifte vatandaşlık hakkını alamayacaklardır.
Herhangi bir tarihte anne ya da babadan birisiyle birlikte Türk vatandaşlığından çıkmadan Alman vatandaşlığına geçen çocukların, 18 yaşına gelince Türk vatandaşlığından çıkmaları istenmektedir. Bu gençler de yeni çıkan yasa kapsamına girememektedir. Zira yeni yasa yalnızca DOĞUMLA Alman vatandaşı olanları ve yukarda sayılan koşulları yerine getirenleri kapsar. Tüm bu konularda hukuksal yolların açık olduğu da belirtilmelidir. Ayrıca eyaletlerde farklı kolaylaştırıcı uygulamalar olasıdır.
YORUM GÖNDER