Enflasyon denildiği zaman ülkemizde her zaman insanların cebindeki parayı olduğu yerde değer kaybetmesine neden olan bir olgu olarak bahsedilmiştir. Bu olgu yıllarca bu şekilde algılanmasının ardından gelen ekonomik istikrar ile birlikte biraz da olsun enflasyon kelimesine karşı oluşan anlayış değişmeye başlamıştır. Gerektiği miktarda olan enflasyon aslında o kadar da zararlı bir olgu olmadığı ortaya çıkmıştır.
Peki, gerçekten enflasyon tam olarak nedir? Zararları nelerdir? Eğer bir fayda sağlıyorsa sağladığı fayda nasıl anlaşılır. Şimdi sıra ile bu soruların cevaplarını vererek enflasyonu daha yakından tanımaya çalışalım.
Enflasyon tanım olarak bir ülke içerisinde üretimi yapılan tüm mal ve hizmetlerin satış fiyatlarında sürekli olarak yaşanan artış olarak tanımlanabilir. Ekonomik sistem içinde yaşanan fiyat artışları kısaca enflasyonu oluşturmaktadır. İki farklı enflasyon hesaplama şekli vardır. TÜFE ve TEFE olarak ikiye ayrılır. Birisi Tüketici Fiyat Endeksi diğeri ise Toptan eşya fiyat endeksinin kısaltması olarak kullanılmaktadır. Bu ikisinin ortalaması ise genel enflasyonu ortaya çıkarmaktadır.
Enflasyon haddi terimi enflasyonun ölçümünün nasıl olacağını kısaca ifade etmektedir. Enflasyon haddi simgesi birçok ekonomi kitabında π olarak gösterilmektedir. Bu oranın hesaplanması şu şekilde olmaktadır. Fiyatlardaki bir cari dönemde meydana gelen artış ile bir önceki dönemdeki fiyat düzeyi arasında ki oranın yüz ile çarpılması sonucunda bulunmaktadır. Bu enflasyon oranını bulmamıza yardım edecek işlemdir.
Enflasyon ülkemizde tek bir kurum tarafından hesaplanmaktadır. Bu kurum Türkiye İstatistik Kurumu TÜİK’den başkası değildir. Enflasyon hesabı TÜİK tarafından 2003 yılı baz alınarak hesaplanmaktadır. Enflasyon hesabı tam bir istatistiksel işlem olduğu için istenilen tarih aralığında belirli bir kalıp etrafında hesabı yapılabilmektedir.
Basit bir enflasyon hesabı yaparak daha net bir şekilde anlatalım. 2015 yılında fiyat düzeyi 175 lirayken 2016 yılında 200 liraya çıkmış olsun. Hesap şu şekilde yapılacaktır. ((200-185)/185)*100= Eşittir enflasyon oranı ortaya çıkmaktadır. Yani bu işlem sonucunda iki yıl arasında ki enflasyon oranı yüzde 8.1 olarak hesaplanacaktır. Ancak hesap bu şekilde değildir. Hesabın tam anlamı ile yapılabilmesi için tüm değerlerin birer birer fiyatlarının belirlenmesi gerekmektedir.
YORUM GÖNDER