İnatçı Kekemelik Nedir ve Erken Tanı Kekemeliği Önler Mi ?
Günümüzde sıklıkla rastlanan sağlık sorunları arasında olan kekemelik, ülkemizde dünyaya gelen her 100 çocuktan dördünde gözlemlenmektedir. Çocukluk döneminde ortaya çıkan kekemelik erken tanı koyularak, zamanında müdahale edilmediği durumlarda kalıcı hale gelmesi muhtemel oluyor. Bu durumda ise genel olarak kekemelikte 6 ay kritik dönem olarak anılıyor.
Kekemeliğe ailelerin ve bireylerin ilgisini, dikkatini çekmek ve kekemelik konusunda halka doğru bilgiler vermek amacı güdülerek her yıl 22 Ekim Dünya Kekemelik Günü olarak anılıyor, bu konu hakkında konferanslar verilerek uzmanlar gerekli bilgilendirmeleri yapıyor.
Uzmanlar yaptıkları açıklamalarda kekemeliğin normal dil gelişiminin ilk evreleri sırasında çıktığını belirterek, erken tanı ve müdahalenin önemine dikkat çekiyorlar.
Kekemelik Her 100 Çocuktan Dördünde Gözlemleniyor ;
Kekemelik normalde dil gelişiminin ilk evrelerinde bunun dışında ise en çok da 2-5 yaşları arasında ortaya çıktığının altını çizen uzmanlar açıklamalarında şu detaylara yer veriyorlar ;
Günümüzde 100 çocuktan ortalama olarak dördünde kekeleme davranışı gözlenmekte. Bu çocuklardan üçünde, gözlemlenmiş olan kekemelik davranışı hiçbir müdahaleye gerek kalmadan altı ay ile iki yıl gibi bir zaman diliminde kendiliğinden ortadan kalkabildiği biliniyor. Fakat altı aydan daha uzun süren kekemeliklerde ise yardımsız olan gelişim olasılığı oldukça azalmaktadır. Erken dönemlerde kendiliğinden geçmemesi veya erken müdahale yapılara yönetilmemesi halinde, kekemeliğin kronik yada inatçı kekemeliğe dönüşme olasılığı son derece yüksektir.
Kekemelik Nedir ve Neden Kaynaklanır ?
Kekemeliğin aslında çok yönlü ve aynı zaman da çok boyutlu bir sorun olduğunu belirten uzmanlar kekemelikte genetik alt yapı, nörofizyolojik ve nöro-anatomik etmenler yanı sıra özellikle kontrolsüz farkındalığın ortaya çıkması nedeni ile eşlik eden psikolojik faktörler ile son derece ilişkili olduğunu belirtiyorlar.
Kekemeliği tam olarak ; Konuşmanın doğal akışının istemsiz olarak kesintiye uğraması olarak tanımlayan uzmanlar, konuşma gelişimi esnasında çocukların genel olarak akıcı olmayan konuşma davranışları bilinmektedir. Aslında, bilenenin aksine konuşmanın akışında herkeste zaman zaman aksaklıklar yaşanması normaldir; fakat kekemelik, normal olarak kabul edilmiş olan akıcı olmayan konuşma biçiminden önemli ölçülerde farklılıklar göstermektedir. Konuşma esnasında sözcüklerin bir bölümünü yeninden tekrarlanması, kelime bloklarının uzamaları gözlenir ve bu tür durumlar hem sık sık yaşanıyor ve bunun yanı sıra göze batacak kadar belirgin durumdaysa, ailelerin kekemelikten şüphe etmeleri gerekir.
Erken Tanı İnatçı Kekemeliği Önler Mi ?
Kekemelikte yapılacak olan erken tanı ve müdahalenin önemine dikkat çeken uzmanlar ; Kekemeliğin tanısından sonra tedaviden daha fazla yönetimi çok önemlidir. Tedavi uygulanması söylemi yerine yönetim terimini daha uygun çünkü kekemelik aslında bir hastalık değildir. Kekemeliğin, özellikle altını çizerek belirten uzmanlar, erken dönem kekemeliğin yönetim planlaması yapılabilmesi açısından teşhisi, bu konuda eğitimli olan, bilgili ve deneyimli bir dil ve konuşma terapisti tarafından uygulanmaktadır. Kekemelik terapisi son derece yoğun ve karmaşık olan bir süreçtir. Terapi süreci ve süresi bireyin yaşına, kişilik özelliklerine, yaşam koşullarına, bireyin iletişim-dil-konuşma performansının değerlendirilmesinden sonra çıkacak sonuçtaki tabloya, ortaya çıkan bu tabloya eşlik eden başka sorunların olup olmadığına göre değişiklik göstermektedir. Kekemelik terapisinin asıl temel amacı, bireyde akıcı konuşma davranışını geliştirmek, her türlü ortama göre genellemek ve yerleştirmek adına yönetsel düzenlemeler yapması gerekmektedir. Uygulamaya mümkün olan en erken dönemde başlanmasında son derece yarar vardır. Çünkü erken yapılan müdahalenin gerekçesi, inatçı kekemeliğin önüne geçmektir.
Kekeme Olan Çocuğa Yaklaşım Nasıl Olmalıdır ?
Kekemelikte yakın çevrenin yaklaşımının son derece önemli olduğunun altını çizen uzmanlar bazı tavsiyelerde bulunuyor ;
Çocukla konuşma esnasında aceleci ve asla telaşlı olmamalıdır. Konuşma esnasında duraklamalar yapılarak, çocuğa konuşma sırasında aceleye gerek olmadığı hissi mutlaka yansıtılmalıdır. Bu tür örnek olan davranışlar, konuşmaya yönelik yapılacak olan sözel uyarılardan çok daha etkilidir.
Tüm bireylerin ilgisinin çocuğa verildiği rahat dinleme ve konuşma ortamları yaratılması oldukça iyi sonuçlar verecektir.
Çocuğun Nasıl Konuştuğundan Daha Çok, Ne Söylediğine Odaklanılmalıdır ;
Çocuğun genel olarak konuşmasına değil, diğer güçlü olduğu alanlara odaklanılması sağlanmalı; örnek olarak, düzenli olma, spor etkinlikleri, bir işi kendi başına yapma gibi konuşmasıyla doğrudan ilgili olmayan diğer alanlarda bulunan güçlü yanları mutlaka takdir edilmelidir.
Yapılan takdir, kesinlikle açıklayıcı olmalıdır. Sadece kuru bir Aferin demek yerine, açıklayıcı olan takdir sözleriyle konuşulması çok daha yararlı olacaktır. Örnek olarak ; Odanı çok güzel toplamışsın, bana bu konuda çok yardımcı oldun gibi, neyin takdir edildiğini çocuğun anlaması sağlanmalıdır. Bu sayede çocuğun özgüven gelişimi de sağlanmış ve aynı zamanda desteklenmiş olacaktır.
YORUM GÖNDER