Ülkemizde çalışan kesimin büyük bir oranını oluşturan işçiler için işten ayrılma durumlarında verilen tazminata denilmektedir. Bir işçinin kıdem tazminatı alabilmek için işten kovulması gerekmektedir. Tabi işten kovulurken bazı kötü suçları da yapmamış olması gerekiyor. Hırsızlık, gasp gibi yüz kızartıcı suçları işledikten sonra işten kovulursa o çalışana kıdem tazminatı otomatik olarak ödenmeyecektir. Kıdem tazminatının amacı insanların işten çıkarıldıktan sonra yıllarca verdikleri emeklerin karşılığını almalarını sağlamaktır. Aynı zamanda yeni iş bulma sürecinde onlara destek verilmesidir. Bu konuda memurlara ise emekli ikramiyesi verilmektedir. O nedenle ikisini karıştırmamaya dikkat etmelisiniz. Çünkü işçi ve memur hakları ülkemizde farklılık göstermektedir.
Kıdem Tazminatı Nedir?
Yukarıda kıdem tazminatı hakkında kabaca açıklamalar yaptık. Kıdem tazminatının birisi alabilmesi için işten atılması gerekmektedir. Eğer kendi isteğiyle işten çıkarsa bu hakkı otomatik olarak iptal olacaktır. Kıdem tazminatını emeklilik yaşı gelmiş bireyler, askere gitmek için işten ayrılmak zorunda kalanlar ve sağlık sorunları nedeniyle işten ayrılmak zorunda kalan kişiler kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar. Kadınlar için özel olanı ise bir kadının çalıştığı süre içerisinde evlenmesi ve bu evlilikten en az 1 yıl sonra işten ayrılması durumunda tazminat almaya otomatik olarak hak kazanmaktadır. İş hayatı devam ederken çalışan eğer vefat ederse kıdem tazminatı yanmamaktadır. Bu hakkı onun yasal varislerine devredilmektedir. Sakatlanırsa ise sakatlık maaşı ile birlikte aynı zamanda kıdem tazminatını da alacaktır.
Kıdem tazminatını alabilmek için belirli bir süre sabit bir işte çalışmış olmanız gerekiyor. Bir işverenin yanında en az 1 yıl boyunca hiç işten ayrılmadan çalışması gerekmektedir. Eğer bu süreden daha kısa çalışırsa kıdem tazminatı almaya hak kazanamaz. Eğer bu tazminatı almaya hak kazandınız ve iş veren bu hakkınızı size ödemiyorsa bunu dava açarak talep edebilirsiniz. Bunun için zaman aşım süresi olarak 10 yıllık bir süre tanınmıştır. Bu süre içerisinde kıdem tazminatınızın iş veren tarafından ödenmesi için istediğiniz yasal yollara başvurarak hakkınızı arayabilirsiniz. Bu süre geçtikten sonra başvurursanız hem tazminat hakkınız hem de hakkınızı yasal yollarla arama hakkınız kaybolacaktır.
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?
Birçok insan bu konuda bilgi sahibidir. Nasıl hesaplayacaklarını bilmeyenler için basit örneklerle onlara yardımcı olmaya çalışacağız. Kıdem tazminatını bildiğiniz gibi 1 yıl çalıştıktan sonra elde edersiniz. Yani her yıl kıdem tazminatınızın bedelini arttıracaktır. Kıdem tazminatını alacağınız yıl aldığınız brüt maaş üzerinden hesaplanacaktır. Basitçe brüt maaşının temel alınarak çalıştığınız yıla çarpılması ile birlikte ortaya kıdem tazminatı çıkacaktır. 2000 TL brüt maaş alıyorsanız ve 10 yıldır aynı işte çalışıyorsanız 20000 TL kıdem tazminatınız oluşmuş demektir.
Tabi sadece brüt maaş değil, buna ek olarak bir işçinin almış olduğu ikramiyeler, primler, yemek , sağlık sigortası ve yol yardımı da hesaplamalara dahil edilecektir. Kıdem tazminatı hesabı yapılırken unutmamanız gereken en önemli nokta bir tavan uygulamasının yapıldığınız. Bunun için en üst limit olarak 4.426,16 kuruş olarak belirlenmiştir. Bunun üzerinde maaş olan kişilerin tamamı bu miktar üzerinden kıdem tazminatı alacaktır. İster 5 bin TL isterseniz 15 bin TL maaş alın kıdem tazminatınız bu bedel üzerinden hesaplanacaktır. Bu tutarın altında maaş alanlar içinse değişen bir durum yoktur. Aldıkları brüt maaş ile çalıştıkları yıl birbirlerine çarpılarak kıdem tazminatları hesaplanacaktır. Bu konuda itirazlar bulunuyor ve tekrar gözden geçirilerek hesaplanması isteniyor. Yakın zamanda bununla ilgili bir değişiklik olursa düzenleme yapacağız.
YORUM GÖNDER