Satıcıların mal ve hizmetlerini müşteriye ulaştırmak adına girdikleri yarışta hakemlik görevi üstlenen kamu kurumudur. İktisadi bir kamu kurumu olan rekabet kurumunun ismi pek duyulmasa dahi piyasalar tarafından aşina olunan bir kurumdur. Satıcılar arasındaki rekabet ortamında bir hukuk belirleyerek piyasa şartlarını ve etik kuralları belirler. Rekabet ortamının sağlanması geliştirilmesi ve korunması misyonu ile hareket eder. Rekabet kültürü ve ortamını yaygınlaştırmak, kamu karar ve eylemlerindeki rekabet anlayışındaki çerçeveyi oluştururken bazı tasarruflarda bulunmaktadır. Hukukun gelişmesine katkı sağlar. İktisadı ve politikaları geliştirmek ya da korumak adına gerekli olan bütün araştırmaları yapmakla görevlidir. 5 Kasım 1997 tarihi itibari ile faaliyetlere başlamıştır. Temel amaç ise rekabetin korunması hakkındaki kanunu uygulamaktır. Rekabet kurumu Gümrük ve Ticaret Bakanlığına bağlı olan bir kurumdur.
Herhangi bir piyasada yer alan satıcıların mal ve hizmetlerini satabilmesi adına daha fazla müşteri temin etmek istemesi halinde karlarını artırmanın yollarını aramaktadırlar. Bu şekildeki müşteri potansiyelini artırmak adına yapılan girişimler sonucu oluşan yarışa da rekabet adı verilmektedir. Piyasa ekonomisi ekonomik olan ilişkilerin rekabet odaklı olduğu ilkesine dayanmaktadır. Piyasadaki satıcıların vermiş olduğu kararların bağımsız bir şekilde sürdürebilmesi adına ise önemli bir kilit rol üstlenmektedir. Kişisel çıkarları göz önünde bulundurarak sosyal adalet ile birlikte ekonomik etkinliği rekabet kurumu sağlamaktadır.
Rekabetçi olan piyasa dinamik işlevler içermektedir. Rekabetçi piyasada satıcılar ya da firmalar rekabet özelliğini artırma gereksinimi duyduklarından dolayı Pazar koşullarına uygun bir yarış haline girmektedirler. Satıcıların tercih etmiş oldukları konuma ulaşmada teknolojik gelişmeler yönünde atılan adımlar ise oldukça önemli ve etkili bir yere sahip olmaktadır. Rekabet teknolojik gelişmeyi teşvik etmekle beraber aynı zamanda bu hedeflere ulaşmayı sağlamaktadır.
Ekonomik piyasada iktisadi olan şartlara tutunmaya çalışan aktörlerin kendi başlarına hareket etmeleri ise olumsuz sonuçlara neden olabilir. Gücü olan firmalar her türlü imkandan faydalanma şansına ve gücüne sahip iken zayıf firmalar bu durumda yarışın dışında kalabilirler. Rekabet yarışı yerine ekonomik gelişmeyi ve toplumsal refahı sarsan işbirliklerine gidebilirler. Güç unsurunu kullanıp sömürücü ve dışlayıcı davranışlarda bulunabilirler. Böyle durumlar söz konusu olduğunda ise girişim özgürlüğü engellenmektedir. Bu tip durumları önleyebilmek adına ise devlet devreye girmelidir. Bu tür sorunların yaşanmaması için ise Rekabet kurumunun desteklenmesi gerekmektedir.
Rekabet Kurumu Görev ve Yetkileri
Bu kuruma kanuna uymakla yükümlü olarak Tekelleşme ve kartelleşmeyi önleme sorumluluğu taşımaktadır. Kanun içerisindeki yetkileri kullanarak mal ve hizmet piyasasındaki rekabetçi anlayışın temini ve devamını korumak gibi görevleri bulunmaktadır. Diğer görevleri arasında ise şunlar yer almaktadır:
- Piyasa ve satıcı arasındaki rekabet ortamının sağlanarak korunması
- Rekabeti bozan ve engelleyen teşebbüsleri cezalandırması
- Tekelleşmenin önlenmesi
Rekabet Kurumu ve Kurulu’nun İşleyişi
Rekabet Kurumu’nun karar organı, 7 üyeden oluşan Rekabet Kurulu’dur. Rekabet Kurulu; Başkanlık, Ana Hizmet Birimleri, Yardımcı Hizmet Birimleri ve Dayanışma Birimlerinden oluşur. Kurul Başkanı’nın altında İkinci Başkan ve iki Başkan Yardımcısı bulunur. Kurul Başkanı, Kurum’un en üst amiridir. Kurum’un yönetim ve temsilinden sorumludur.
Rekabet Kurulu; yasaklanan faaliyetleri inceler, denetler, Kanun’da belirtilen hususların ihlal edildiği tespiti halinde sorumlulara idari para cezası uygular. Teşebbüslerin birleşme ve devralma işlemlerine izin verir. Kurum’un bütçesini ve çalışma programlarını onaylar. Kurum adına yapılacak satıl ama ve kiralama gibi işlemlere onay verir.
Rekabet Kurumu’nun çalışma ilkeleri, stratejik planları, faaliyet raporları, kararları ve akademik çalışmaları gibi birçok konuda bilgiye Kurum’un internet sitesinden ulaşılabiliyor. Sitede, 227 sayfalık Rekabet Terimleri Sözlüğü de bulunuyor. Sözlükte, Kurum’un kullandığı terimlerin ve uygulamaların ne anlama geldiğine ilişkin ayrıntılı bilgiler ve kapsamlı tanımlar yer alıyor.
YORUM GÖNDER